Wat is SIBO?
‘Small Intestinal Bacterial Overgrowth’ (SIBO) wordt gedefinieerd als een verhoogd aantal en/of abnormaal type bacteriën in de dunne darm. Bacteriën worden normaal gesproken in grote aantallen aangetroffen in de dikke darm. Het unieke aan SIBO is dat deze bacteriën zich verplaatsen naar een plek waar ze niet thuishoren en de dunne darm koloniseren, een gebied dat zeer beperkte aantallen bacteriën zou moeten bevatten. Omdat deze bacteriën in de dikke darm thuishoren, zijn het meestal bacteriesoorten die koolhydraten fermenteren tot waterstofgas of archaea die methaangas produceren. Hoewel beide types meestal resulteren in een opgeblazen en opgezwollen buik, worden SIBO-patiënten meestal ingedeeld in één van de drie verschillende categorieën; diarree-dominant (D), constipatie-dominant (C) of afwisselende variaties van beide.

Volgende problemen kunnen zich voordoen bij een SIBO:

1. Ze beschadigen de microvilli – het absorberende oppervlak van de dunne darm. Dit kan leiden tot malabsorptie van voedingsstoffen. Microvilli zijn ook verantwoordelijk voor de vertering van kleine zetmeelmoleculen uit voedsel. Als de microvilli niet werken, gebruiken de bacteriën deze kleine zetmeelmoleculen om fermentatie te veroorzaken. Deze bacteriële gisting produceert methaan en waterstofgas.

Dit is niet alleen oncomfortabel gezien het voor een opgeblazen gevoel zorgt, maar veroorzaakt ook verdere schade aan de microvilli. Onderzoek heeft nu aangetoond dat SIBO een belangrijke oorzaak is van darmdoorlaatbaarheid, en zo een lekkende darm kan veroorzaken of ‘leaky gut’. Het lekkende darmsyndroom is een aandoening waarbij slecht verteerde voedingsmiddelen sneller in de bloedbaan worden opgenomen omdat de ‘tight junctions’ van de darm niet goed meer werken. ‘Lekkende darmen’ zorgen er ook voor dat bacteriële bijproducten worden opgenomen – een belangrijke trigger voor ontstekingen.

2. Het lekkende darmsyndroom (of eerder: vanwege het probleem met het darmslijmvlies, dat we hierboven hebben vermeld) kan ook leiden tot malabsorptie van voedingsstoffen uit je voedsel, wat een breed scala aan symptomen kan veroorzaken, zoals rusteloze benen ’s nachts, vermoeidheid, huiduitslag, spierpijn en een heleboel spijsverteringssymptomen.

3. De bacteriën zorgen ervoor dat de beweeglijkheid van de dunne darm vertraagt of niet goed werkt, waardoor verdere gisting ontstaat. Het herstellen van de juiste motiliteit in de dunne darm is een belangrijk aandachtspunt bij het voorgoed elimineren van SIBO.

4. Veel mensen die positief testen op SIBO kunnen ook een co-infectie met schimmelorganismen hebben, een aandoening die bekend staat als SIFO (Small Intestinal Fungal Overgrowth) – een goed SIBO-dieet helpt ook om dit aan te pakken.

De ene SIBO is de andere niet
– SIBO-D: Diarree en waterstofproducerende bacteriën
Diarree-dominante SIBO is de meest voorkomende vorm van gediagnosticeerde SIBO en is het resultaat van koolhydraat-gistende bacteriën die waterstofgas produceren in de dunne darm. En in tegenstelling tot de dikke darm is de dunne darm supergevoelig voor de productie van waterstof. Deze overmatige productie van waterstof in de dunne darm veroorzaakt het opgeblazen gevoel in de buik en de diarree.

– SIBO-C: Constipatie en methaanproducerende archaea
Het zijn technisch gezien geen bacteriën, maar ééncellige organismen genaamd archaea, die het meest verantwoordelijk zijn voor de constipatie-dominante vorm van SIBO. Interessant genoeg heeft slechts de helft van de wereldbevolking detecteerbare hoeveelheden archaea in het maag-darmkanaal, en dat pas vanaf een leeftijd van ongeveer drie jaar. Archea, zoals Methanobrevibacter smithii, voeden zich met de waterstof die bacteriën produceren tijdens de fermentatie van koolhydraten en produceren zelf een bijproduct: methaan. Net als waterstof in de dunne darm veroorzaakt methaangas ook een opgeblazen gevoel in de buik, plus een veel groter probleem: het vertraagt de transittijd, wat leidt tot constipatie. Hoewel je misschien denkt dat constipatie te verkiezen is boven diarree, en je op de korte termijn symptomatisch misschien gelijk hebt, kan constipatie veroorzaakt door deze methanogenen een vicieuze cirkel van SIBO creëren die moeilijker te doorbreken is dan het traditionele SIBO-D type. Methaan vertraagt de transittijd en veroorzaakt constipatie, en constipatie zorgt ervoor dat er meer bacteriën kunnen groeien, wat weer meer methaan en meer constipatie veroorzaakt… enz. En om het nog erger te maken, zijn archaea hardnekkiger en moeilijker te behandelen met antibiotica en antimicrobiële middelen. Ze kunnen ook een tijdje overleven zonder waterstof, dus het doden van hun voedselbron kan ook minimale voordelen hebben op de korte termijn. Kortom, methanogenen zijn lastig te doden beestjes…

– Een derde type SIBO: waterstofsulfide producerende bacteriën en ‘rotte eieren’-gas
Hoewel het minder vaak voorkomt, krijgt een derde type SIBO steeds meer aandact omdat het vaak voorkomt bij mensen met SIBO-symptomen die negatief testen op traditionele ademtesten. Sulfaatreducerende bacteriën (SRB) in de dunne darm produceren waterstofsulfide, een zeer giftig gas voor de cellen van de darmwand, dat het best bekend staat om zijn kenmerkende vieze geur van rotte eieren. Omdat ze ook waterstof consumeren, concurreren deze bacteriën met methanogene archaea (type SIBO-C) en kunnen ze elkaars niveau in toom houden. Maar voor mensen met beide types betekent dit dat het doden van slechts één soort ervoor kan zorgen dat de andere soort verder kan groeien.

Symptomen van SIBO
De symptomen van SIBO komen sterk overeen met die van prikkelbare darm syndroom (PDS) en daar is een goede reden voor. Naar schatting wordt tot 85% van de PDS-gevallen veroorzaakt door SIBO. Zoals hierboven besproken, worden de meeste mensen met een SIBO gecategoriseerd als constipatie- of diarree-dominant. Maar van alle symptomen lijkt het meest voorkomende, en in de klinische praktijk te onderscheiden, dat van een overmatig opgeblazen gevoel binnen 5-60 minuten na het eten.

De meest voorkomende symptomen van SIBO zijn
– Een opgeblazen gevoel binnen 1 uur na de maaltijd
– Chronische diarree of chronische constipatie of afwisselend constipatie en diarree
– Boeren of reflux na de maaltijd (waaronder vies ruikend gas)
– Borrelende geluiden in de buik en ongemak of kramp
– Secundaire symptomen die vaak gepaard gaan met de meest voorkomende symptomen van SIBO zijn o.a. rusteloze benen ’s nachts, gewrichtspijn, stemmingswisselingen, meerdere voedselovergevoeligheden of allergieën, ademhalingssymptomen zoals astma, acne of huiduitslag, geheugenproblemen, ‘brain fog’ en wazig denken, chronisch ijzer- en/of B12-tekort, gewichtstoename of -verlies, moeite met slapen enz.

Een andere symptomatische aanwijzing kan zijn dat spijsverteringssymptomen verbeteren als je antibiotica gebruikt, zelfs voor problemen die er niets mee te maken hebben. Of als je vezelproducten gebruikt of pre- en probiotica inneemt, voel je je slechter in plaats van beter.

Samenvattend…
SIBO is zeker een onder-gediagnosticeerde en slecht begrepen aandoening voor de meeste zorgverleners. De beste manier om te weten of je SIBO hebt, is door het te testen. In onze praktijk zijn we gedreven om de symptomen te herkennen, en om hier indien nodig gepast op te reageren. Als je SIBO hebt, is het geen gemakkelijke weg om hiervan af te geraken. Desalniettemin staan wij steeds voor je klaar om hier kwalitatief in te begeleiden. We doen dit door in te grijpen in het dieet enerzijds en met gerichte voedingssupplementen anderzijds. Zo helpen we je op weg naar een betere vertering.

POPULAIRE