Wat kun je doen bij prikkelbare darmen?

Velen onder ons hebben wel eens acute darm- of buikklachten, die vanzelf terug overgaan. Maar als de darm- en buikklachten (zoals stoelgangproblemen of krampen) voor lange tijd aanhouden, kan er sprake zijn van het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Dit is een functionele aandoening, zonder zichtbare afwijkingen in de darmen. Het kan de functie van je spijsverteringsstelsel, en zo ook je kwaliteit van leven, ernstig aantasten. Gelukkig kun je er bepaalde zaken zélf aan doen, en bestaan er verschillende mogelijke therapieën.

In deze blog gaan we na wat wel of niet aangeraden is om te doen.

Welke klachten kunnen voorkomen?

Wanneer de klachten zeer ernstig zijn, of langer dan één week aanhouden, neem je het best contact op met je huisarts om dit te bespreken.

De meest voorkomende klachten zijn:

  • Buikpijn: krampen of steken
  • Een ongemakkelijk of opgeblazen gevoel in de buik
  • Verandering van het stoelgangpatroon: diarree, constipatie, wisselend
  • Winderigheid
  • Wisselende stoelgangfrequentie
  • Veel borrelende geluiden
  • Slijm (tot soms bloed) in de stoelgang
  • Al dan niet gepaard met: maagzuuroprispingen, vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijnen, rugpijn, verhoogde plasdrang, zware of rusteloze benen, neiging tot depressieve of negatieve gedachten …
Mogelijke oorzaken van het prikkelbare darmsyndroom

Mechanische stressoren op het lichaam

Wanneer er adhesies (verklevingen) in de onderbuik zijn ontstaan, bijvoorbeeld na een operatie of ontsteking van blaas/darm, kunnen de lokale darmbewegingen moeilijker verlopen. Ook kan een mobiliteitsverlies in het bekken of de lage rug een probleem vormen voor de darmbewegingen (gezien je darmen er als een hangmat tussen hangen). Daarnaast kunnen parasieten, schimmels, een disbalans in de bacteriehuishouding of een foutieve zuurtegraad ook stressoren zijn voor het spijsverteringsstelsel.

Chemische stressoren op het lichaam

Een foutief voedingspatroon – met een teveel aan gluten, suikers of zuivelproducten en een gebrek aan vezels, mineralen of vitamines – kan de darmwand enorm aantasten. Zo kunnen ook bepaalde medicaties, toxische stoffen, kleurstoffen of bewaarmiddelen een chemische stress geven op het spijsverteringsstelsel. Ook voedingsallergieën en intoleranties zijn hier van groot belang (lees hier waarom).

Emotionele stressoren op het lichaam
Stress vanuit het gezinsleven, bepaalde emotionele trauma’s in het heden of verleden, of een onevenwichtige werk-privé balans kunnen meespelen als grote stressor op ons spijsverteringsstelsel. Ook ons bioritme, hoe we eten en slapen of wanneer we eten speelt een grotere rol dan we denken.

Brain-gut connection

Als kers op de taart kunnen al deze stressoren (mechanisch, chemisch en emotioneel) de hersen-darm-as verstoren, wat opnieuw zorgt voor een overprikkeling in ons spijsverteringsstelsel. Het alarmsysteem van ons lichaam staat dan niet meer goed afgestemd, waardoor je darmen en je brein (zonder duidelijke aanleiding) in de hoogste staat van paraatheid schieten. Waar normaal een traumatische situatie of een virusinfectie zorgt voor misselijkheid of diarree, schieten je darmen dan zonder duidelijke prikkel al in een noodstand.

Welke therapievormen kunnen helpen bij het prikkelbare darmsyndroom?

Mogelijke therapieën staan hieronder beschreven. Vaak is een combinatie van meerdere therapieën nodig of sterk aangeraden.

  • Osteopathie
  • Homeopathie
  • Allergie-eliminatie via NAET of TRM
  • Orthomoleculair voedingsadvies
  • Voedingssuppletie, kruiden of fytotherapie
  • Kinesiologie

Afhankelijk van de oorzaak kan eerst gekozen worden om een mechanisch probleem of mobiliteitsverlies ter hoogte van de buikregio, het bekken of de hoge nek te behandelen. Zo verkrijgt men een goede bezenuwing of doorbloeding naar het darmstelsel en een optimale beweeglijkheid in het darmstelsel zelf. Dit kan via osteopatische technieken bereikt worden.

Daarnaast kan het voedingspatroon, bioritme, darmhygiëne of slaaphygiëne onder de loep genomen worden. Hierbij kan een orthomoleculair consult, homeopatisch consult of kPNI consult aangewezen zijn.

Indien nodig, worden mogelijke allergieën, overgevoeligheden of intoleranties als oorzaak van de problemen onderzocht. Afhankelijk van de uitgebreidheid of regio van de klachten, kan gekozen worden voor een andere vorm van testen. De meest eenvoudige manier is het kinesiologisch testen, maar daarboven kunnen bloedonderzoeken of DNA-analyses ook veel aan het licht brengen.

Een stappenplan om je op weg te helpen bij darmproblemen

Wat kun je zelf doen?

Eens goed geweten is wat specifiek bij jou aan de oorzaak ligt, kun je een groot deel zelf aanpakken.

Ook hier kun je je laten begeleiden door een therapeut.

Uiteraard ga je het best bij een zorgprofessional na welk individueel stappenplan voor jou persoonlijk het meest ideaal is. Echter kan een algemeen stappenplan je alvast op weg helpen om je spijsvertering terug tot rust te brengen.

Stap 1: Elimineer algemene triggers uit je dieet én levensstijl

De eerste fase heeft over het algemeen een duur van zes weken. Dit kan verschillen per individu.

Snelle suikers, zuivel en gluten zijn drie grote boosdoeners voor onze darmwand (en dus ons immuunsysteem). Deze groepen van voedingsstoffen kun je tijdelijk elimineren uit je voeding. Daarnaast kun je nagaan op welke stoffen je effectief allergisch reageert of waarvoor je intolerant bent. Ook deze voedingsstoffen schrap je best uit je dieet.

Denk niet alleen aan wat je eet, maar ook wanneer je eet en hoe je eet. Mogelijks is het interessant om gedurende deze fase een ‘window’ op te stellen met uren waartussen je eet. Maak deze ‘window’ niet groter dan 10 uur, waardoor je spijsverteringsstelsel minstens 14 uur kan rusten. Neem tijd om te eten en grijp niet naar de krant, laptop of tv tijdens de maaltijd.

Ook je bioritme, slaaphygiëne en evenwicht tussen werk en ontspanning zijn hier van groot belang. Een tekort aan slaap, evenwel als chronische emotionele stress kunnen triggers zijn om het darmstelsel te prikkelen.

Indien beterschap uitblijft, kan het aangeraden zijn om bij de huisarts na te gaan of bepaalde parasieten of schimmels een mogelijke boosdoener zijn.

Stap 2: Ondersteun je spijsverteringsstelsel

Dit kan via specifiek voeding die algemeen gekend is bij te dragen aan een goede spijsvertering (Leestip: De Lijst – Dr. Servaas Bingé). Ook kan een supplement van spijsverteringsenzymen extra worden toegevoegd aan je dieet.

Deze fase heeft een minimumduur van vier weken, maar kun je alvast opstarten tijdens het uitvoeren van fase 1.

Stap 3: Ondersteun het herstel van de darmwand

Glutamine speelt een belangrijke rol bij het herstel van de darmwand. Dit onder andere door het stimuleren van darmcellen, versterken van de darmbarrière en het onderdrukken van de ontstekingsrespons. Daarom kan bottenbouillon, spirulina, Chinese kool, asperges, broccoli, wilde vis, hert en kalkoen sterk bijdragen aan dit herstel.

Deze voedingsstoffen worden het best permanent toegevoegd aan je dieet. Een kortstondige boost via een voedingssupplement met L-glutamine kan voor 5 à 6 weken worden toegepast.

Stap 4: Herstel het microbioom in de darmen

Wat je eet en drinkt bepaalt je microbioomsamenstelling. Focus op puur en onbewerkte voeding en eet zowel gefermenteerde vezels (zoals groenten, fruit, peulvruchten en haver) als niet-gefermenteerde vezels (zoals noten en zaden). Een supplement die pre- en probiotia bevat kan aangeraden zijn.

Stap 5: Re-introduceer bepaalde voedingsmiddelen

Eens de darmklachten, allergieën/intoleranties ten gevolge van darmslijmvliesirritatie, of bijkomende symptomen sterk verminderd tot volledig weg zijn, kun je bepaalde voedingsmiddelen herintroduceren. Hierbij laat je je best begeleiden door een orthomoleculair therapeut. Deze fase kan enkele weken tot maanden duren, en is vaak een beetje met vallen en opstaan.

Stap 6: Ga voor de lange termijn

Intussen heb je je lichaam op een andere manier leren kennen en weet je welke impact voeding, bioritme en levensstijl hebben op je spijsverterings- of immuunstelsel. Ga voor jezelf na welke veranderingen je blijvend toepast, wat je zelf mogelijk acht op lange termijn en welke suppletie je (af en toe) kunt gebruiken. Ook hier kan een therapeut je begeleiden en samen uitzoeken wat voor jou zeker wel of net niet nodig is.

hoe kunnen wij je helpen?

​Binnen ons specialistenteam werken onze therapeuten nauw samen met elkaar. Zodoende kunnen verschillende therapieën snel worden gecombineerd, zoals: osteopathie, allergietherapie, voedingscoaching en homeopathie. Op die manier stellen we een zo efficiënt mogelijk behandelplan op.

Naast de behandeling binnen de praktijk, wordt steevast ingezet op correcte adviezen en begeleiding om thuis zelf aan de slag te kunnen.

Heb je verdere vragen of wens je meer info? Denk je mogelijks dat je allergieën of intoleranties hebt? Of ervaar je darmklachten waarvan de oorzaak momenteel nog ongekend is? Neem dan gerust contact met ons op!